W branży poligraficznej wykorzystywane są specjalistyczne farby drukowe o bardzo zróżnicowanej charakterystyce. Wynika ona między innymi z zastosowanej techniki druku oraz typu maszyn drukarskich, czy podłoża drukowego. Podstawowym składnikiem farb drukarskich są odpowiednie substancje barwiące, określane jako barwidła oraz spoiwa.
Niekiedy stosuje się również inne dodatki, które zwiększają intensywność barw, połysk, czy zmieniają odcień. Odpowiedni dobór farb graficznych jest niezbędny do uzyskania oczekiwanych efektów. Jakie są więc rodzaje farb drukowych?
Podział farb poligraficznych
Farby drukowe mogą być różnie klasyfikowane, np. ze względu na:
- techniki druku,
- lepkość,
- rodzaje podłoża,
- sposób tworzenia barwy,
- sposób utrwalania się,
- przeznaczenie.
Najczęściej stosowanym podziałem jest ten wynikający z zastosowanej techniki druku. Farby dzieli się wtedy na:
- farby offsetowe (płaskodruk),
- farby fleksograficzne (wypukłodruk),
- farby typograficzne (wypukłodruk),
- farby rotograwiurowe (wklęsłodruk),
- farby tampondrukowe (odmiana wklęsłodruku),
- farby sitodrukowe (sitodruk).
Farby offsetowe znajdują zastosowanie w maszynach drukujących w technice offsetowej, a nośnikiem barwy są w ich przypadku pigmenty i laki. Spoiwo stanowią z kolei żywice i modyfikowane oleje mineralne lub roślinne.
Farby fleksograficzne stosowane są w maszynach drukujących w technice fleksograficznej, a ich nośnikiem barwy są substancje barwiące w postaci pigmentów i laków lub barwników organicznych. Spoiwem są rozpuszczalniki i polimery.
Farby typograficzne wykorzystywane są w maszynach drukujących w technice typograficznej. W ich przypadku nośnikiem barwy są pigmenty i laki, a spoiwo stanowią żywice oraz modyfikowane oleje mineralne lub roślinne. Niekiedy do farb dodawane są wypełniacze.
Farby rotograwiurowe stosowane są w maszynach poligraficznych drukujących w technice wklęsłodrukowej. W przypadku tych farb zasadniczym nośnikiem barwy są substancje barwiące w postaci pigmentów i laków lub barwników organicznych. Spoiwem są z kolei rozpuszczalniki i polimery.
Farby tampondrukowe nakładane są za pomocą miękkiego stempla zwanego tamponem. Dzięki zastosowaniu tamponów o odpowiednim kształcie możliwy jest nadruk na nieregularnych i nierównych powierzchniach. Tampondruk może być wykorzystywany do drukowania na tworzywach sztucznych, gumie, szkle i metalu.
Farby sitodrukowe wykorzystywane są w technice druku, jakim jest sitodruk. Polega on na nałożeniu formy drukowej, czyli szablonu, na drobną siatkę tkaną, metalową lub wykonaną z włókien syntetycznych.
Skład farb poligraficznych
Niezależnie od rodzaju, farby drukarskie zawierają kilka podstawowych komponentów, do których należą:
- Substancje barwiące – odpowiadające za nadanie farbom odpowiednich barw. Ich zawartość stanowi od 5 do 30% składu farby;
- Spoiwo – powłokotwórczy materiał, dzięki któremu tworzy się ciągła, jednorodna powłoka na drukowanej powierzchni. Jego zawartość w farbie wynosi od 15 do 60%;
- Rozcieńczalniki – rozpuszczające lub rozpraszające cząstki spoiwa oraz nadające ciekłej postaci farbie, bez zmiany jej właściwości chemicznych. Stanowią od 20 do 70% składu farby;
- Substancje pomocnicze – produkty, których zadaniem jest nadanie farbie odpowiedniej stabilności, konsystencji oraz właściwości użytkowych.
Zobacz także:
Druk czasopism — jak przebiega cały proces?
